قدس آنلاین: در حالی که دنیا منتظر انتخابات ماه آینده آمریکا برای یافتن سرنخی از آینده اختلافات با ایران است، نامزدهایی در ایران در حال آماده شدن برای انتخابات سال آینده این کشور هستند، انتخاباتی که بدون شک اهمیت آن برای روابط دو کشور کمتر از انتخابات آمریکا نیست.

سال آینده دوران حسن روحانی کسی که برای امضای توافق سال ۲۰۱۵ با قدرت‌های جهانی تلاش کرد به پایان می‌رسد، امروز میراث او توسط تندروها در آمریکا و در داخل در معرض نابودی است. بنابر این ایرانی‌ها در ژوئن آینده برای انتخاب رئیس‌جمهور جدید خود بار دیگر پای صندوق رای می‌روند.

با توجه به شرایط موجود به نظر می‌رسد که ریاست جمهوری آینده تحت سلطه مردان نظامی و محافظه کاران سرسخت که از سال ۲۰۱۸، با خروج ترامپ از برجام نفوذ خود را افزایش داده‌اند، قرار گیرد.

اگرچه ایران همچنان به تعهدات اصلی خود در این توافق پایبند بوده، اما با تشدید تحریم‌های ترامپ، تهران نیز غنی سازی را از خارج مرزهای توافق شده از سر گرفته است. با این حال جمهوری اسلامی اعلام کرده که در صورت لغو تحریم ها، همچنان آماده است که برجام را تمام و کمال اجرا کند. تحریم‌های شدیدتر آمریکا باعث کاهش شدید صادرات نفت ایران شده به طوری که تولید نفت خام از اواسط سال ۲۰۱۸ به نصف کاهش و به کمتر از ۲ میلیون بشکه در روز رسیده است.

یک شخصیت تندرو در ایران انگیزه کمی خواهد داشت تا رسماً توافق نامه‌ای را که هنوز می‌تواند ناجی اقتصاد ایران باشد، کنار بگذارد، اما او ممکن است با همان شرایط قبلی به میز مذاکره برنگردد یا اصلا مایل نباشد به راحتی پیمان موجود را دوباره فعال کند.

ملت‌های اروپایی، چین و روسیه به این توافق پایبند هستند و تلاش می‌کنند تا آمریکا را متقاعد به بازگشت به برجام و ایران را نیز متقاعد به ماند در آن کنند. با کنار رفتن دولت روحانی انتظار می‌رود که اعتدال گرایان ایرانی به طور کامل از صحنه قدرت خارج نشوند چرا که بسیاری از آن‌ها مانند محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه مهارت فنی و تجربه دیپلماتیک لازم برای از سرگیری احتمالی مذاکرات را دارا هستند.

معاون مدیر برنامه خاورمیانه «چتم هاوس» می‌گوید: به احتمال زیاد شاهد خواهیم بود که جناح‌های تندرو در انتخابات ریاست جمهوری پیش رو برای دستیابی به قدرت رقابت کنند و پیروزی برای دونالد ترامپ فرصتی برای تحکیم قدرت آنهاست. اگر بایدن پیروز شود، ایران با یک انتخاب روبرو است، چرا که به شخصی نیاز دارد که خیال‌اش را برای توافق راحت کند.

در ادامه برخی از گزینه‌های محتمل انتخابات ریاست جمهوری در ایران را بررسی می‌کنیم:

محمد باقر قالیباف - رئیس مجلس شورای اسلامی ایران

قالیباف، یکی از اعضای سابق سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، فرمانده سابق پلیس و شهردار سابق تهران است. او اگرچه یک تندرو عملگرا است، اما همواره خودش را به عنوان یک مدرنیست معرفی می‌کند. او به طور گسترده‌ای از توافق هسته‌ای حمایت می‌کند ضمن اینکه به عنوان شهردار بر پروژه‌های بزرگ مربوط به سرمایه گذاری خارجی، عمدتا از چین هم نظارت می‌کرد.

رئیس فعلی مجلس ایران سیاستمداری جاه طلب است که قبلاً در تلاش برای تصدی پست ریاست جمهوری سه مرتبه تلاش کرده است.

حسین دهقان - وزیر دفاع سابق

دهقان در اقدامی غیرمنتظره صریحا برای انتخابات سال آینده اعلام نامزدی کرد. این احتمالاً تلاشی است برای آنکه او از هم اکنون به دنبال جلب مشارکت جناح‌های نزدیک به محافظه کاران باشد.

دهقان کهنه سرباز سپاه و جنگ ایران و عراق بود و به دو رئیس جمهور اصلاح طلب و تندرو خدمت کرد. تمایل سیاسی وی محافظه کارانه است، اما همکاری وی با روحانی و فعالیت وی در دوران ریاست جمهوری محمد خاتمی، رئیس‌جمهور اصلاح طلب به وی اعتبار قابل توجهی می‌دهد. وی گفته که می‌خواهد مردم را از وضعیت فعلی نجات دهد و بدین منظور پیشنهاد می‌کند که مسائل موجود از جمله درگیری با آمریکا تعیین تکلیف شود.

محمود احمدی نژاد - رئیس جمهور سابق

احمدی نژاد رئیس جمهور ایران بین سال‌های ۲۰۰۵ و ۲۰۱۳ یعنی در اوج تنش‌ها بین آمریکا و ایران بر سر برنامه غنی سازی هسته‌ای بود. تلاش وی برای بازگشت به قدرت البته به نظر شورای نگهبان بستگی دارد چرا که پیش‌تر در سال ۲۰۱۷ او رد صلاحیت شد. احمدی نژاد علی رغم اینکه توسط دستگاه سیاسی به دلیل حملات خود به قوه قضائیه طرد شده، اما همچنان حامیان محافظه کار مذهبی را پشت سر خود می‌بیند.

در دوره احمدی نژاد، روابط ایران با آمریکا و اروپا احتمالاً وارد مرحله رویارویی خواهد شد.

سعید محمد - فرمانده قرارگاه سازندگی خاتم الانبیا

محمد یکی دیگر از اعضای سابق سپاه است که اکنون قرارگاه سازندگی آن را اداره می‌کند. محمد بیش از اسلاف خود تلاش کرده تا با رسانه‌ها ارتباط برقرار کرده و در محافل عمومی ظاهر شود.

در دوران تصدی وی، مناقصات بیشتری از طرف وزارت نفت ایران به قرارگاه خاتم اعطا شد. وی البته به عنوان کاندیدای رئیس جمهوری فاقد تجربه سیاسی یا کاریزما است.

عزت الله ضرغامی

ضرغامی بیشتر به عنوان رئیس سابق صدا و سیما شناخته می‌شود. در دوره وی سانسور شدیدتر و تولیدات محافظه کارانه در صدا و سیما افزایش یافت.

ضرغامی یکی از نزدیکان احمدی نژاد است و در شبکه‌های اجتماعی وارد بحث و گفتگو درباره حقوق اجتماعی می‌شود. گفته می‌شود وی که یک محافظه کار است، با حسن روحانی بر سر قوانین پوشش زنان درگیر شده است.